Stevia (Cỏ Ngọt) – Chất Tạo Ngọt Tự Nhiên Có Lợi Cho Sức Khỏe?

Stevia (Cỏ ngọt) là một chất tạo ngọt tự nhiên có nguồn gốc từ lá cây Stevia rebaudiana. Không chứa calo nhưng ngọt hơn đường khoảng 200 lần, cỏ ngọt thường được sử dụng thay thế đường trong chế độ ăn kiêng và cho người bị tiểu đường. Tuy nhiên, một số lo ngại vẫn tồn tại về tính an toàn của nó đối với một số người có cơ địa nhạy cảm.

1. Các loại sản phẩm cỏ ngọt

Cỏ ngọt có nhiều dạng khác nhau, bao gồm lá nguyên chất sấy khô, chiết xuất tinh khiết và các sản phẩm thương mại như Truvia. Một số sản phẩm trên thị trường được pha trộn với các chất tạo ngọt khác như erythritol, dextrose hoặc maltodextrin, có thể ảnh hưởng đến đường huyết. Trong khi đó, dạng chiết xuất tinh khiết được nghiên cứu nhiều hơn về tính an toàn so với lá cỏ ngọt nguyên chất.

2. Độ an toàn và liều dùng

Steviol glycoside (thành phần chính trong cỏ ngọt) đã được FDA, EFSA và các cơ quan quản lý thực phẩm khác công nhận là an toàn, với mức tiêu thụ khuyến nghị tối đa là 4 mg/kg trọng lượng cơ thể/ngày. Tuy nhiên, dạng lá nguyên chất và chiết xuất thô chưa được FDA chấp thuận để sử dụng trong thực phẩm do thiếu nghiên cứu khoa học đầy đủ.

3. Ảnh hưởng đến sức khỏe

✅ Tiểu đường: Một số nghiên cứu cho thấy cỏ ngọt có thể giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn, nhưng cần tránh các sản phẩm pha trộn với chất tạo ngọt khác có thể làm tăng đường máu. 

✅ Cholesterol: Một số nghiên cứu chỉ ra rằng cỏ ngọt có thể giúp giảm mức cholesterol LDL (xấu) và tăng HDL (tốt). 

✅ Phụ nữ mang thai: Steviol glycoside được đánh giá là an toàn khi sử dụng ở mức vừa phải, nhưng dạng nguyên lá chưa có đủ bằng chứng về độ an toàn. 

✅ Trẻ em: Cỏ ngọt có thể giúp hạn chế tiêu thụ đường, nhưng trẻ em dễ đạt mức giới hạn tiêu thụ khuyến nghị hơn người lớn.

4. Những điều cần lưu ý

🔹 Ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn đường ruột: Một số nghiên cứu cho thấy cỏ ngọt có thể tác động đến lợi khuẩn đường ruột, nhưng vẫn cần thêm nghiên cứu để khẳng định. 

🔹 Thay đổi cảm giác thèm ăn: Một số người có thể cảm thấy ăn ngon miệng hơn sau khi dùng cỏ ngọt, dẫn đến tiêu thụ nhiều calo hơn. 

🔹 Tác động đến hệ tiêu hóa: Một số người nhạy cảm với cồn đường như sorbitol, xylitol có thể gặp khó chịu nhẹ ở đường tiêu hóa. 

🔹 Ảnh hưởng đến huyết áp và đường huyết: Cỏ ngọt có thể làm giảm huyết áp hoặc đường huyết, nên cần lưu ý nếu đang sử dụng thuốc điều trị các vấn đề này. 

🔹 Dạng nguyên lá chưa được nghiên cứu đầy đủ: Do đó, cần sử dụng một cách thận trọng.

Kết luận

Stevia là một lựa chọn thay thế đường an toàn cho nhiều người, đặc biệt là người bị tiểu đường hoặc muốn kiểm soát cân nặng. Tuy nhiên, người dùng cần chọn sản phẩm cỏ ngọt nguyên chất hoặc chiết xuất tinh khiết thay vì các sản phẩm pha trộn. Ngoài ra, cần sử dụng ở mức vừa phải để đảm bảo sức khỏe tốt nhất.